Varia (01)

Frank van Halem

Analytische blunder ...?!
 

Al lang geleden, toen het blad KNSB nog netjes op papier met de regelmaat van een maand (!) in de bus gleed, konden ook lezers het een en ander naar voren brengen in een rubriek met de naam “Beter schaken”. Dat gebeurde ook in het novembernummer van 1987.

Ik laat hierover verder de heer Marwitz aan het woord:

Op bladzijde 18 van dit novembernummer komen ook de lezers weer aan het woord. Eén van hen stuitte in een boekje van Euwe en Mühring op de volgende stelling (zie diagram):

waarin hij geen reddend PAT kon vinden.

Hij geeft als auteursoplossing aan:

1.Ta2+, Kxa2  2. Lxf7+,  Dxf7  3. g8D, Txf8 (“waarna wit PAT staat”, E/M) en merkt dan (terecht!) op, dat in de dan ontstane stelling wit gedwongen is Dxf8 te spelen, waarna zwart met 4….,Dxf8 eenvoudig wint. Een analytische blunder van Euwe en Mühring? De medewerker aan deze rubriek in “Schakend Nederland” meent van wel. Maar….

(vóórdat u verder leest moet u eerst nog eens zelf de witte zetten kritisch bekijken; het zijn er toch maar 3 ...!)

De stand in het diagram is wel een bijzondere! En de opgave: wit begint en maakt remise accentueert dat aparte beeld. Hoe zouden Euwe en Mühring aan die stand zijn gekomen? Het lijkt nauwelijks aannemelijk dat zoiets uit een reguliere partij is kunnen ontstaan…. En als de stelling “geconstrueerd” is, dan is er vast en zeker iets bijzonders aan de hand! En dat is er dan ook!!

Het is een studieschets van 2 Tsjechische componisten, K. Traxler en F. Dedrle, gepubliceerd in ”Casopis Schachistu”, in 1909 (!).

Met 1. Ta2+ trekt wit de zwarte koning naar de diagonaal waarop zwarts pion staat: 1…. Kxa2 is gedwongen. Dan volgt 2. Lxf7+. Ook dit tweede offer moet zwart wel nemen, want anders volgt eenvoudig Lxe8. Dus 2…. Dxf7. En dan komt de clou: een dame op g8 is te sterk! Dat had de vragensteller óók ontdekt. Daarom 3.g8L! en zwart staat voor de keuze: dameverlies,

of 3…, Txf8 en nu staat wit wel PAT!

Fraai, nietwaar?! Een analytische blunder van E/M….? Nee, misschien een drukfout?!

Nog even de zetten op een rijtje:
 

(24 november 1987), J.H. Marwitz

Hoe gemakkelijk kun je in een partij iets over het hoofd zien. Een mooi voorbeeld van op je handen blijven zitten en goed kijken. We blijven de volgende keer ook nog kijken naar niet gewonnen partijen. De volgende aflevering gaat de naam “remise-haven” krijgen!

Frank van Halem, 19 oktober 2021.